Echte aandacht

Bron foto

Bent u uit uw bed gevallen: toets één. Heeft u in uw broek gepoept: toets twee. Wilt u echte aandacht: helaas dit is geen geldige optie. De rimpelige hand van mevrouw Jansen reikt naar de koude aluminium buis die de arm van de zorgrobot moet voorstellen. Haar vingertoppen raken de arm, maar al snel laat ze haar hand weer zakken. Ze woont zelfstandig met behulp van haar zorgrobot Pling. Pling is de enige die aandacht voor haar heeft, daarvoor is Pling geprogrammeerd. Maar toch is er zoveel dat mevrouw Jansen mist. Mevrouw Jansen krijgt nooit een knuffel, ze voert nooit een gesprek en ze komt nooit echt buiten. Wanneer ze echter wil wordt door te drukken op één van de knopjes op de afstandsbediening haar kamertje automatisch omgebouwd tot ‘buiten-simulatiekamer’. Ze is dood ongelukkig en totaal geïsoleerd van de rest van de mensen. Mevrouw Jansen is helaas niet de enige bejaarde die zo leeft. Nee, de arme bejaarde is zeker geen uitzondering op de regel. Ze zucht en sluit haar ogen, stiekem droomt ze nog elke dag over hoe het vroeger was. Als klein meisje waren de moderne technologieën en communicatiesystemen leuk voor haar. Nu staat ze alleen nog maar in hun schaduw. Ze gelooft dat de moderne technologie niet langer iets positief is maar destructieve gevolgen heeft voor de mensen.

Je beseft je waarschijnlijk dat de mevrouw Jansen uit dit verhaal gelukkig (nog) niet echt bestaat. Ik heb haar verzonnen. Ik heb haar kunnen verzinnen door om me heen te kijken en daardoor te zien wat er in de zorg gebeurt. Het is zeker niet zo erg als de situatie van mevrouw Jansen maar ik vind het niet gek om te denken dat we die richting op gaan in de toekomst. In mijn ogen is de tijd die een zorgverlener heeft voor een patiënt steeds korter. Er wordt zo erg gesneden in de budgetten voor de zorg dat het geld om uitgebreide zorg te kunnen verlenen er gewoonweg niet meer is. ‘Zorg op afstand’ is een begrip dat je naar mijn mening in de toekomst steeds vaker zal horen.

Een onderzoek dat ik in het kader van mijn studie communicatie heb gedaan over moderne communicatiesystemen in de zorg heeft me laten nadenken over de gevolgen van het gebruik van die systemen in de zorg. De technieken zijn er, om de zorg bijna volledig op afstand te kunnen regelen. De systemen die ik heb bekeken maken het mogelijk om de zorg op afstand te regelen. Er zijn mooie ideeën bedacht die de zorg vereenvoudigen maar daarnaast in mijn ogen soms wel onpersoonlijker maken. Ik ben zeker niet van mening dat een systeem dat bijvoorbeeld inspeelt op het leven van een kankerpatiënt enigszins draagbaar maken, een slecht systeem is. Wat ik wel vind is dat we de balans tussen persoonlijke/echte aandacht en moderne aandacht/communicatiesystemen niet kwijt moeten raken in de zorg. We moeten niet willen dat we de wereld van mevrouw Jansen creëren. In mijn ideale wereld gaat moderne communicatie en face to face/persoonlijke communicatie hand in hand, waardoor het één het ander versterkt in plaats van dat het één het ander uitsluit.

Ik ga er niet vanuit dat ik later als zorgverlener werk, de voor de hand liggende baan die ik ga bekleden na mijn studie is die van communicatiemedewerker. De rol die ik later voor mezelf zie als communicatiemedewerker, is zorgen dat de balans tussen moderne communicatie en persoonlijke communicatie blijft. Aan de ene kant met moderne communicatiesystemen processen en zaken versimpelen maar aan de andere kant zorgen dat de doelgroep van het bedrijf waarvoor ik werk zich persoonlijk benaderd voelt, daardoor zich persoonlijk betrokken voelt, wat zorgt voor klantbinding.

Mevrouw Jansen opent haar ogen weer, ze was even aan het dagdromen over vroeger maar het openen van haar ogen heeft haar weer terug gezet in de keiharde realiteit. Ze staart naar Pling en bedenkt dan hoe ze echte aandacht kan krijgen. Ze raakt Pling weer even aan en fluistert zacht: “sorry Pling”. Ze pakt haar wandelstok, brengt hem tot boven haar hoofd en laat hem dan met alle kracht die ze nog heeft neer komen op Pling. Ze herhaalt haar actie nog een paar keer, totdat haar zorgrobot totaal verwoest is. Net nadat ze is uitgerust gaat haar deurbel. Het is de monteur om haar zorgrobot te maken. “Wat ik eigenlijk van je wil”, zegt ze tegen de monteur, “is echte aandacht, gezellig samen thee drinken”. Hoopvol kijkt de bejaarde vrouw hem in zijn ogen. Hij slaat zijn armen om haar heen en zegt dat ze toch ook thee kan drinken met Pling. ”Pling is ook leuk”, zegt ze “maar….” De monteur snapt wat ze bedoelt. “Zullen we anders als ik Pling gemaakt heb, met z’n drieën thee drinken?” Mevrouw Jansen knikt tevreden.

Bron foto